Media wyjaśniają, objaśniają i tworzą rzeczywistość. Tak mógł wyglądać świat oczami konsumenta głównych wydań programów informacyjnych w Polsce, między 1 a 30 listopada 2010 roku:

 

Oto graficzne przedstawienie tego, co i jak mógłby czuć widz, który w listopadzie 2010 roku co dzień oglądałby wszystkie wydania analizowanych programów: Panoramę i Wydarzenia, następnie Fakty a na koniec Wiadomości.

 

 

GŁÓWNE WNIOSKI Z BADANIA

Każdy serwis jest do siebie w dużym stopniu podobny, dominują te same newsy i porównywalny układ wiadomości. Jako widzowie nie mamy możliwości wyboru wyraźnie innego programu informacyjnego zgodnie z naszymi upodobaniami. Możemy jedynie decydować się na program mniej lub bardziej upolityczniony lub najeżony większą lub mniejszą liczbą sensacji i ciekawostek. Jest to jednak ogólna tendencja światowa, sytuacja polskich mediów nie jest w tym wypadku wyjątkowa.

W programach ważna jest dramaturgia i łatwe do odczytania emocje. Soft news przeważają w układzie wydań programów informacyjnych.

 
PANORAMA

•    wizja świata i udział informacji region/ zagranica/ bardzo zbliżone do Faktów
•    największe natężenie emocji w informacjach
•    najmniej czasu dla polityki
•    najwięcej wypowiedzi przedstawicieli SLD (gwiazdą wydań jest Grzegorz Napieralski)
•    najwięcej miejsca dla rzeczników i przedstawicieli firm i instytucji

WIADOMOŚCI

•    najbardziej zrównoważone jeśli chodzi o poziom prezentowanych emocji
•    najwięcej informacji o ludzkich tragediach i wypadkach
•    największy udział informacji z regionów i zagranicy
•    jedyny program prezentujący więcej informacji politycznych niż ciekawostek (w kontekście zagranicy)

WYDARZENIA

•    najbardziej zrównoważony obraz świata jeśli chodzi o zakres i udział prezentowanej tematyki
•    najbardziej zero-jedynkowy świat i przygnębiające w odbiorze informacje jeśli chodzi o ich nacechowanie emocjonalne
•    najmniej newsów z polityki
•    najrówniej procentowo podzielony udział wypowiedzi różnych opcji politycznych

FAKTY

•    najmniej różnorodna tematyka
•    najwięcej o polityce
•    najwyższy odsetek materiałów amatorskich wykorzystanych w newsach

EMOCJE WYZWOLONE

Wzruszenie i współczucie: te dwie emocje dominowały w listopadowych programach informacyjnych. W toku analizy tej części informacji, która zawierała ładunek emocjonalny okazało się, że poza wzruszeniem i współczuciem (dla bohaterów reportaży), statystyczni widzowie mogli też odczuwać gniew na zastaną rzeczywistość, jak również strach przed nią. Smutek, żal, niepokój, poczucie niesprawiedliwości przeplatane były pojedynczymi pozytywnymi emocjami: podziwem i dumą, otuchą, czasem czystą radością. W tym natłoku uczuć i odczuć znalazło się też miejsce na zdziwienie, szok i… niepewność własnych emocji.

Ludzkie tragedie i human stories  stanowią duży udział w odsetku informacji, ich celem ma być zbliżenie wydania ku ‘zwykłemu szaremu człowiekowi’ i uzyskanie równowagi między newsami z polityki i katastrofami. Niebezpieczne jest jednak to, że dominują w tej kategorii informacje bardzo negatywne, przygnębiające, dramatyczne, nie dające wierzyć w to, że ludzie potrafią być nie tylko brutalni, bezmyślni i okrutni ale również odważni, życzliwi.

Największego natężenia różnorodnych emocji doświadczać mogliśmy oglądając Panoramę (najmniejszy odsetek informacji neutralnych). Najbardziej zero-jedynkowy świat i przygnębiające w odbiorze informacje wydają się być prezentowane w listopadzie w Wydarzeniach. Za to Wiadomości TVP1 okazują się być najbardziej zrównoważone jeśli chodzi o poziom prezentowanych emocji (najwięcej informacji neutralnych, najmniej negatywnych i prawie największy udział newsów, które pozwalają nam postrzegać świat pozytywnie).

 
WIZJA ŚWIATA

W listopadzie 2010 roku mniej niż połowa (42%) informacji w analizowanych programach informacyjnych miała charakter przekazu neutralnie opisującego świat i wydarzenia. Prawie drugie tyle newsów (36%) przekazywało informacje, które mogły w umyśle odbiorcy kształtować wizję świata jako nieprzyjaznego, niebezpiecznego, wrogiego miejsca. Dla porównania, informacje pokazujące nasze otoczenie w sposób pozytywny to tylko nieco ponad 15% ogółu. Jak wisienka na informacyjnym torcie z 6% udziałem znalazły się newsy, które najłatwiej nazwać ciekawostkami, ale to wszystkie informacje, które ukazywały nasz świat z perspektywy nieco śmiesznej i nie zawsze sensownej. 

TEMATYKA: KAŻDY PROGRAM MA SWOJĄ ULUBIONĄ

Panorama więcej niż inne programy informuje o wydarzeniach kulturalnych, społecznych oraz emituje różnego rodzaju ciekawostki. Wiadomości w większym niż inni stopniu emitują newsy dotyczące wypadków i katastrof oraz ludzkich tragedii. Więcej miejsca poświęcają też reportażom tzw. okazjonalnym: świętom, oficjalnym cyklicznym wydarzeniom. Fakty skupiają się bardziej niż inne pogramy na polityce i przestępczości. Natomiast Wydarzenia znalazły więcej od pozostałych miejsca na informowanie o sprawach gospodarczych i ekonomicznych, sporcie i służbie zdrowia.

 

POLITYKA – WYDARZENIA NAJMNIEJ A FAKTY NAJWIĘCEJ O POLITYCE

Porównując częstotliwość informacji z zakresu polityki (polityka polska, polityczne wydarzenia zagraniczne, wybory samorządowe) można zauważyć, że Fakty TVN były w listopadzie serwisem informacyjnym wyraźnie najbardziej skupionym na kwestiach politycznych. Jednocześnie w Faktach wypowiedzi przedstawicieli PiS stanowiły ponad połowę czasu antenowego przyznanego wszystkim głównym partiom, a informacje o tej partii stanowiły ponad 75% czasu ekspozycji tych ugrupowań.

Ciekawie na tym tle wygląda sytuacja w Panoramie, gdzie udział setek udzielonych przez SLD dorównuje prawie PiS – gwiazdą wśród wypowiadających się dla Panoramy polityków był bowiem Grzegorz Napieralski z Sojuszu Lewicy Demokratycznej.

Najbardziej zrównoważone jeśli chodzi o udział wypowiedzi wydają się być Wydarzenia Polsatu, gdzie układ procentowy rozkłada się najrówniej.

Przedstawiciele PiS najwięcej średniego czasu antenowego dostali w Faktach, a najmniej w Wydarzeniach. Z kolei PO, Premier oraz Prezydent najdłużej wypowiadać mogli się w Panoramie. SLD dostało najdłuższe setki w Panoramie, a PSL – w Wydarzeniach.

W RAPORCIE PONADTO:

•    TOP 10 polityków, ekspertów, dziennikarzy i znanych osób występujących w programach informacyjnych
•    Wykorzystanie youtube, Google Earth i innych w tworzeniu informacji
•    Subiektywne komentarze prezenterów do informacji
•    Niezgodność słowa z obrazem w newsach
•    Dzieci dodają newsom dramaturgii
•    Regiony i zagranica: tyle samo i mało
•    W jednym newsie może być nawet 15 wypowiedzi – dlaczego i po co ?

Całe badanie znajduje się na stronie:

http://www.instytut.com.pl/raporty

Instytut Monitorowania Mediów jest liderem w branży monitoringu mediów. Od 10 lat świadczy usługi wyszukiwania i analizy informacji publikowanych w mediach oraz tworzenia raportów wizerunkowych. IMM stale monitoruje ponad 900 tytułów gazet i czasopism ogólnopolskich, regionalnych i anglojęzycznych, 33 stacje telewizyjne, 63 stacje radiowe, polskie zasoby Internetu oraz Social Media. Od 2002 roku jest członkiem FIBEP. Więcej informacji o IMM jest dostępnych na stronie www.imm.com.pl.